سيدبن طاووس در نزد محققان عرصه پژوهشهاى اسلامى، نامى آشنا و جذاب است. وى داراى تأليفات ارزشمند چون لهوف و گاه منحصر به فردى چون كتابى مربوط به استخاره است و نيز داراى ديدگاههايى خاص. به نظر مىآيد آنچه بيش از هرچيز اين شخصيت برجسته شيعه را مقبول در ميان دانشوران شيعه قرار داده است، جنبه معنوى و تعبدى او در كنار جنبههاى علمى و پژوهشى وى بوده است. اين ويژگىها هر پژوهشگرى را ضمن آنكه به تحسين وامىدارد، به سوى پژوهش درباره زندگى و آثار وى نيز سوق مىدهد. اين نكته انگيزه تأليف كتاب حاضر نیز بوده است.
اما كتاب حاضر درصدد است فقط به منقولات تاريخى وى بپردازد و گزارشهاى تاريخى وى را بررسى كند.
نويسنده علاوه بر آنكه به معرفى و آثار سيد بن طاووس پرداخته است، در پى پاسخ به سؤالاتى درباره نگرشها و نگارشهاى تاريخى اوست؛ سؤالاتى مانند اينكه او چه روشى در نگارش روايات تاريخى داشته است؟ در آثار خود از چه منابعى بهره جسته است، از چه كسانى روايت كرده، از چه افراد تأثير گرفته، بر چه كسانى تأثير گذاشته است؟ بر اين اساس هدف نويسنده، شناخت جايگاه ابن طاووس در تاريخنگارى تشيع و تبيين تأثيرگذارى او در اين مقوله بهويژه وقايعى چون حادثه عاشورا است.
نويسنده هدف فوق را با روش كتابخانهاى و مباحث خود را به صورت تحليلى و تاريخى پى گرفته است و مباحث خود را در سه فصل عرضه كرده است: فصل اول: معرفى و آثار ابن طاووس؛ فصل دوم: تاريخنگارى و تاريخنگرى ابنطاووس؛ فصل سوم: نقش تاريخى سيد.
برخى يافتههاى پژوهشگر كتاب حاضر از اين قرار است:
1. رويدادهاى زمانه او بى تأثير در شكلگيرى شخصيت او نبوده است.
2. او نقش مهمى در برخى علوم اسلامى از جمله تاريخنگارى تشيع داشته است.
3. ابن طاووس به كتابها و تأليفات و كتابخانهاى بزرگ دسترسى داشته است.
4. او تاريخنگار نيست، اما احاطه خوبى به منابع و گزارشهاى تاريخى داشته است.
5. او نيز مانند ديگر نويسندگان تاريخ، داراى پيشفرضهاى مذهبى و كلامى بوده است كه بايد بين اين دو تفكيك قائل شد.
6. مهمترين اثر وى در تاريخ ائمه، كتاب لهوف است كه آن را نه براى جهت تاريخى، بلكه براى زيارت و گريه نوشت. در اين كتاب جنبه شهادتطلبى امام حسين% حاكم است.
7. به رغم آنكه او غالبا مشى عالمان و محدثان امامى را دارد، نظرياتى خاص و مخالف با مشهور نيز دارد.
8. تأثيرگذارى سيد بن طاووس بعد از قرن دهم و بهخصوص از زمان علامه مجلسى و شيخ حرّ عاملى به بعد است.