پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت-برگزاری کرسی نقد با عنوان «نقش آموزه های دینی در هنر معماری اسلامی»

| AR

| FA

معرفی پژوهشکده

معرفی پژوهشکده
- درباره پژوهشکده
- پژوهشكده تاریخ و سیره اهل بیت(ع)جهت بررسی روشمند حوزه‌های مرتبط با تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع) و بسترهای تأثیر‌گذار در آنها، در سال 1364 تأسیس و فعالیت‌های پژوهشی خود را آغاز کرد. تمرکز بر جوانب گوناگون تاریخ و سیره امامان و ساز و کارهای منطقی و اصولی دست‌یابی به حقایق تاریخی و هم‌چنین مطالعه و تحقیق درباره هویت تاریخی تشیع و نقش آن در فرهنگ و تمدن اسلامی به عنوان اساسی‌ترین رویکردهای پژوهشکده مد نظر قرار گرفت.
- معرفی تفصیلی
- مدیریت پژوهشکده
- ساختار سازمانی
- شورای پژوهشی

| گروه‌های علمی

| هیأت علمی

| آثار و محصولات

| طرح های پژوهشی

برگزاری کرسی نقد

برگزاری کرسی نقد با عنوان «نقش آموزه های دینی در هنر معماری اسلامی»

این نشست با حضور دکتر اصغر منتظر القائم به عنوان ارائه دهنده و حجت الاسلام تقی قرائتی و حجت الاسلام رضا کرمی به عنوان ناقد روز یکشنبه 21/9/95 در مرکز همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار گردید.

کرسی نقد «نقش آموزه های دینی در هنر معماری اسلامی»
این کرسی نقد با حضور آقای دکتر اصغر منتظر القائم به عنوان ارائه دهنده و حجت الاسلام تقی قرائتی و حجت الاسلام رضا کرمی به عنوان ناقد برگزار شد. دبیری این نشست را که روز یکشنبه 21/9/95 برگزار گردید حجت الاسلام و المسلمین محمد غفوری بر عهده داشتند.
برخی از مباحث مطرح شده در این کرسی نقد به این شرح می باشد: در اسلام، نخستین جایگاه تعلیم و تعلم مسجدالنبی بود. این مسجد سال اول هجری به وسیله رسول الله (ص) بنیان گذاشته شد. آن حضرت مسلمانان را برای تعلیم آیات نازل شده و احکام دین در مسجد جمع می کردند. به این ترتیب مسجد النبی کانون عبادت خداوند و جایگاه حکومت، قضا وتعلیم و تربیت اسلامی گردید. به دستور رسول گرامی اسلام (ص) یاران وی به تعلیم قرآن و احکام اسلام مشغول شدند به گونه ای که به مدت کمتر از سه سال آن چنان معلمان قرآن و مبلغان اسلام زیاد شدند که تنها در دو حادثه ناگوار رجیع و بئرمعونه 44 نفر از آنان به شهادت رسیدند. وی یاران خود را به طلب دانش فراخواند و کاخ بلند مرتبه فرهنگ و تمدن درخشان اسلامی را در نخستین دانشگاه اسلامی، مسجد النبی بنیان گذاشت.
پس از فتوحات اسلامی در شرق و غرب عالم، مسلمانان هر جا پا گذاشتند نخستین بنایی که ساختند مسجد بود و به همین سبب از مهندسان و معماران و مصالح بومی استفاده کردند و مساجد جامع را بنیان گذاشتند و به زودی مساجد به گالری هنرهای اسلامی تبدیل شد و معماران تمام همت خود را صرف ساخت مکان عبودیت و بندگی خدا ساختند و از تمامی هنرهای دنیای اسلام برای ساخت و تزیین انها سود بردند. نخستین مساجد در شامات و مصر و ایران بنیان گرفت و هنرمندان به ساخت و تزیین آنها پرداختند. مجموعه هنرهای گوناگون در ساخت چنین بناهایی به کار گرفته شد. از جمله معماری، خطاطی، نقاشی، صنایع مستظرفه، گچ بری، ،حجاری سود برده شد. هنرمندان اسلامی مساجد را از دوره سامانیان و آل بویه و سپس سلجوقی و ایلخانی و تیموری و صفوی ساختند. علاوه بر مساجد در قصرها و عمارات و ابنیه و ظروف و فرشها و دیواره نگارهها و ابنیه و قلعه های اسلامی برای اصل بناها، پلها، کاروانسرها و حتی منازل از نمادها و نقوش و هنرهای اسلامی برای تزیین استفاده می شد. مسجد الحرام، مسجد جامع بصره، مسجد جامع کوفه، مسجد الاقصی، جامع فسطاط، جامع الازهر، جامع قرطبه، مسجد جامع اصفهان، مسجد جورجیر، مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام اصفهان، مسجد حیدریه قزوین، مسجد جامع قزوین، مسجد جامع دهلی و مسجد جامع سمرقند مظاهر هنر اسلامی گردیدند.
مسجد جامع گوهر شاد: کتیبه خارجی ایوان به خط ثلث بسیار زیبای بایسنقر میرزا میباشد و شامل آیه مبارکه "انما یعمر مساجد الله من امن بالله و الیوم الاخر و اقام الصلوه و اتی الزکوه و لم یخش الا الله فعسی اولئک ان یکونوا من المهتدین "(توبه/18) و حدیث قال النبی علیه السلام:"من بنی الله مسجدا لیذکرالله فیه بنی الله له بیتا فی الجنه". میباشد. این کتیبه با عبارت "کتبه راجیا الی الله بایسنقر بن شاهرخ بن تیمور گورکانی سنه 821 هجری" و نام معمار قوام الدین شیرازی نوشته شده است.
مقابر و نمادهای اسلامی: در نطنز مقبره هشت گوش شیخ عبدالصمد که دارای یک کتیبه به خط نسخ گچی با آیه "ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عندربهم یرزقون فرحین بما اتاهم الله من فضله" میباشد و در ادامه "هذه القبه المشرق و مغرب الشیخ الربانی زین الدنیا و الدین عبدالصمد علی اصفهانی المقیم نطنز امر بنائها الصاحب الاعظم زین الدنیا و الدین خلفه المستری فی سنه سبع و سبع مائه آمده و تزیین شده است.
از جمله خطوط تزیینی بقعه الجایتو لااله الاالله محمدرسول الله علی ولی الله وصی رسول الله و آیاتی از سوره فتح می باشد. کلمه علی ولی الله وصی رسول الله دلالت بر پذیرش آیین تشیع دوازده امامی توسط ایلخانان دارد.
مسجد شیخ لطف اله اصفهان: دو کتیبه فوقانی گنبد از علیرضا عباسی در بالا با یک روایت طولانی از رسول اکرم(ص) درباره فضیلت رفتن به مسجد و کتیبه پایین با سوره های جمعه و نصر و در پایان با عبارت"سبحان ربک رب العزه عما یصفون وسلام علی المرسلین و الحمدلله رب العالمین"تزیین شده است. در گوشه های لچکیهای زیر گنبد به خط بنایی سوره های قدر، همزه، کافرون، انشراح، فیل، ماعون، تین و فاتحه الکتاب از دیگر زیباییهای پر حالت تزیینات گنبد مسجد می باشد. سقف داخلی گنبد بزرگ که دقیقا بر تمامی فضای گنبد خانه قرار دارد یک طرنج بسیار بزرگ با اسلیمی های بسیار زیبا تزیین گردیده است. این مسجد یکی از زیباترین آثار عصر صفوی و جهان اسلام است که کاشیکاری معرق داخل و خارج آن از خطاط بزرگ عصرشاه عباس اول، علیرضا عباسی استاد مسلم خط نسخ ثلث رقاع و نستعلیق میباشد.
مسجد امام اصفهان: در طرفیت جلوخان وسیع سردر مسجد به خط ثلث زرد بر زمینه کاشی خشت آمده است :" قال النبی (ص) انا مدینه العلم و علی بابها" .
کتیبه اصلی گنبد خانه مسجد جامع عباسی: کتیبه ایوان و دور گنبد به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی لاجوردی از ابتدای ضلع غربی ایوان شروع میشود و پس از پیمودن دور گنبد در ضلع شرقی ایوان ختم میشود: " قال ابن المغازلی فی مناقبه عن انس انه قال لما کان یوم المباهله" و درباره عقد اخوت علی (ع) با پیامبر (ص) و حدیث منزلت و غدیر خم و حدیث احد و آخر آن آمده :" و فی مناقبه ایضا قال رسول الله صلی الله علیه و آله مکتوب علی باب الجنه محمدرسول الله علی اخو رسول الله قبل ان تخلق السموات بالفی عام کتبه بحمدالله وحده عبدالباقی".
مناره های مساجد: برخی از مناره های مساجد سمبل نماد های اسلامی هستند مثل مناره های مسجد جامع عباسی. مناره چهل دختران اصفهان سال501هجری ساخته شده اند. کتیبه مناره این مسجد عبارت است از: "بسم الله الرحمن الرحیم مما امر بناء هذا المناره محمد بن الابراهیم ابتغاء لوجه الله سنه احدی وستین واربع مائه.

منبع:

تاریخ خبر: 1395/9/22 دوشنبه

تعداد بازدید کل: 680 تعداد بازدید امروز: 1