حجت‌الاسلام‌والمسلمین «حمیدرضا مطهری» رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع)  با اشاره به اینکه تاکنون کار جامع و درخور شأن حضرت ابوطالب انجام نگرفته  است ، برگزاری این همایش ضروری دانست و با اشاره به همایش های پیشین مجمع درباره برخی ائمه(ع)  ابراز امیدواری کردند که این همایش هم با موفقیت به انجام برسد.

مسئول کمیسیون تاریخ همایش حضرت ابوطالب با اشاره به روند برگزاری همایش گفت: مقالات زیادی در کمیسیون تاریخ و سیره دریافت شده که نشان‌دهنده جایگاه ایشان در تاریخ اسلام و علاقه‌ای محققان به ایشان است.

دکتر مطهری در ادامه به موضوع پیش نشست  یعنی حضرت ابوطالب مؤمن قریش اشاره کرده و با بیان این‌که روایت‌های فراوانی در خصوص حضرت ابوطالب (ع) وجود دارد، این روایت ها و گزارشها را دو قسمت دانست. قسمتی از روایات تبیین کننده ایمان آن حضرت در دوران قبل از اسلام بوده و بر موحد بودن ایشان دلالت دارند و برخی دیگر تبیین کننده ایمان ابوطالب به اسلام و نبوت پیامبر(ص) است. وی در ادامه روایتی که تبیین کننده موحد بودن ابوطالب در دوران پیش از بعث پیامبر را از کتاب الغدیر آورده و گفتند: علامه امینی از حضرت علی (ع) روایت می‌کند که ایشان ابوطالب (ع) را آخرین وصی پیش از پیامبر می‌دانند البته در توضیح این وصی بودن می‌فرمایند که ابوطالب را عامل انتقال وصایا به حضرت محمد (ص) می‌داند.

وی ادامه داد: روایت دیگری از حضرت امیر (ع) وجود دارد که می‌فرماید که پدرم هرگز بت را نپرستیدند ودر پاسخ به پرسشی که از آن حضرت پرسیدند مبنی بر این که چه آئینی داشتند فرمود: به ‌سوی کعبه نماز می‌خواندند و بر دین حضرت ابراهیم(ع) بودند. این سخن امام علی(ع) نشان‌دهنده‌ی موحد بودن و عدم بت‌پرستی ایشان پیش از اسلام است.

درباره ایمان ابوطالب علاوه بر گزارشهای فراوانی که در دفاع از پیامبر در منابع وجود دارد همچنین روایات فراوانی از معصومان(ع) مبنی بر ایمان ابوطالب در دست هست. امام همه ترین سند در این باره اشعار ابوطالب است که علیرغم اهمیت آن برای بسیاری از مردم ناشناخته باقی مانده است.

رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره، دشمنی دو خاندان امویان و عباسیان با خاندان هاشمی و علویان را از عوامل اصلی تخریب شخصیت حضرت ابوطالب (ع) برشمرد و گفت : دشمنی دو خاندان حکومتگر امویان و عباسیان در جهان اسلام با خاندان هاشمی و علویان به ویژه برای کنار زدن آنان از عرصه قدرت و حاکمیت در گسترش اخبار جعلی علیه حضرت ابوطالب(ع) تأثیر زیادی داشته است.

وی ادامه داد: جعل اخبار با دو هدف فضیلت زدایی از علویان و فضیلت سازی برای افراد دیگری مانند امویان بود.