دومین نشست سلسله نشست‌های سبط النبی


سلسله نشست‌های سبط النبی برگزار شد
دومین نشست سلسله نشست‌های سبط النبی به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی(ع) از سوی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) با حضور حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا مطهری با عنوان «گروه‌ها و جریانات سیاسی اجتماعی دوران امام حسن مجتبی(ع)»، به صورت مجازی برگزار شد.
دکتر مطهری گفت: یکی از مظلومیت‌هایی که به امام مجتبی(ع) نسبت داده شده، انتساب صلح به ایشان است. ایشان واقعا دنبال صلح با معاویه نبود، بلکه به معاویه نامه نوشتند و از او خواستند که به حکومت امام(ع) گردن نهند، اما او زیر بار نرفت.
وی افزود: دلیل دیگر بر عدم تمایل امام(ع) به صلح با معاویه این بود که برخی جاسوسان معاویه در قلمرو حکومت امام دستگیر شدند و امام آنها را مجازات کردند و امام(ع) تصمیم به جنگ با معاویه داشتند تا از طریق نیروی نظامی او را مجبور به پذیرش حکومت کنند. اما کوفیان که از جنگ خسته شده‌اند امام(ع) را مجبور به پذیرش صلح کردند و معاویه هم با وجود تعهداتی که داده بود، به مفاد صلح‌نامه عمل نکرد. بنابراین واژه صلح امام حسن(ع) واژه درستی نیست و باید از تعبیر «صلح اجباری» استفاده کنیم.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به گروه‌های حاضر در لشکر امام حسن(ع)، تصریح کرد: یک گروه، شیعیان بودند که امام(ع) برای حفظ جان ایشان مجبور به صلح شدند. گروه دیگر سپاهیان امام(ع) خوارجی بودند که در جنگ با امام علی(ع) حضور داشتند و نهایتاً ایشان را شهید کردند؛ حضور اینها در سپاه امام(ع) به خاطر بغض و دشمنی با معاویه بود، نه به خاطر حمایت از امام حسن مجتبی(ع). اینان حتی بعد از شنیدن صلح به امام حمله‌ور شدند و امام(ع) را مجروح کردند.
گروه بعدی، سران قبائل بودند که در سپاه امام حسن(ع) حضور داشتند و وقتی رئیس قبیله از سپاه امام(ع) جدا می‌شد، پیروان آنها هم انگیزه‌ای برای ماندن نداشتند. این وضعیت در جامعه عربی از دوران قبل از اسلام وجود داشت و پیامبر(ص) تلاش کردند تا این سنت جاهلی را از بین ببرند ولی مع الاسف بعد از رحلت رسول خدا(ص) این مسئله دوباره اوج گرفت و در جریان‌های مختلف از جمله دوران امام مجتبی(ع) خود را نشان داد. بعدها در جریان قیام امام حسین(ع) و حضور مسلم بن عقیل در کوفه هم مسئله قبیله‌گرایی را شاهد بودیم.
استاد تاریخ اسلام حوزه علمیه قم افزود: عبیدالله بن عباس که پسر عموی امام مجتبی(ع) بود، وقتی از لشکر ایشان جدا شد، دو سوم سپاه امام(ع) یعنی هشت هزار نفر از امام(ع) جدا شدند و ضربه سنگینی بر لشکر امام(ع) وارد شد. گروه دیگری هم که در لشکر امام حضور داشتند، پیروان بنی امیه و به اصطلاح حزب عثمانی بودند و شاید همین‌ها بودند که به معاویه نامه نوشتند و گفتند حاضرند امام(ع) را دست بسته تحویل او بدهند.
رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) گفت: معاویه با تطمیع یاران امام(ع)، بیشترین ضربه را به سپاه امام مجتبی(ع) زد. البته ناگفته نماند که معاویه برخی از یاران امام حسن(ع) مثل قیس بن سعد را نتوانست به هیچ قیمتی همراه خود کند و قیس بن سعد به امام(ع) وفادار ماند، همانطور که در دوره امام علی(ع) هم دست از یاری امام(ع) برنداشت و نسل و نوادگان او هم در دوره‌های بعد جزء ارادتمندان به اهل بیت(ع) باقی ماندند.
امام حسن(ع) با چنین وضعی مواجه شدند. با رفتن عبیدالله ابن عباس، سپاه ایشان از هم پاشیده و خود امام(ع) هم هدف حمله خوارج قرار گرفت. در چنین حالتی پیشنهاد صلح معاویه رسید اما با حالت مجروح و بهم ریختگی سپاه باز زیر بار صلح نرفتند و از کوفیان مشورت خواستند و به مردم تأکید کردند معاویه پیشنهاد صلحی را داده که خیری در آن نیست (از همین تعبیر امام(ع) نیز درمی‌یابیم که آن حضرت باز تمایلی به صلح نداشتند) و از مردم کوفه خواستند که برای جنگ با معاویه بپاخیزند، ولی آنها تمایلی نشان ندادند و فریاد صلح سر دادند، لذا صلح تحمیل شد.

 

منبع:پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم السلام)

تاریخ خبر: 1400/7/11 يكشنبه
تعداد بازدید کل: 117 تعداد بازدید امروز: 1
 
امتیاز دهی
 
 

نسخه قابل چاپ

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط
[Control]
تعداد بازديد اين صفحه: 118

آدرس: قم - میدان شهدا - خیابان معلم   پژوهشکده تاریخ و سبره اهل بیت (علیه السلام)
تلفن: 31156735- 025
31156926 - 025
ایمیل: history@isca.ac.ir

ایتا
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
خانه | بازگشت | حريم خصوصي كاربران |
Guest (PortalGuest)

پ‍ژوهشكده تاريخ و سيره اهل بيت عليه‌السلام-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي
مجری سایت : شرکت سیگما