کرسی ترویجی نقد نظریه با عنوان «مفهوم سیره رویکرد و روش استخراج» با حضور آقای دکتر سیدحسین فلاح زاده به عنوان سخنران و حجت الاسلام علی اکبر ذاکری در جایگاه ناقد گردید. در این کرسی نقد که روز پنجشنبه 27/7/96 ساعت 10 صبح در تالار شیخ طبرسی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، واقع در ابتدای خیابان معلم برگزار گردید، ابتدا حجت الاسلام و المسلمین مصطفی صادقی در مورد مفهوم سیره و مباحث مربوط به آن توضیحات مختصری ارائه کرده و سپس سخنران و ناقد این جلسه را به حضار معرفی نمودند.

در ادامه، آقای فلاح‌زاده مباحث خود را این‌چنین بیان کرد:

منظور از سیره، تاریخ و شرح حال یا رفتار معمولی افراد نیست بلکه همانگونه که شهید مطهری معتقد است سیره به معنای رفتار دائمی است. بنابراین سیره را اینگونه تعریف می‌کنیم که نوع سلوک فردی و اجتماعی است نه صرف رفتار بلکه بر نوعیت آن تأکید می‌شود.

ناقد جلسه آقای ذاکری درباره اطلاق سیره بر مغازی مخالفت کرد و شواهدی را بیان داشت از جمله اینکه کاربرد اولیه سیره درباره مغازی پیامبر است چنانکه در اولین موارد کاربرد آن که از سوی امام سجاد(ع) صورت گرفته، همین معنا مراد است. علت آن است که در جنگ، حرکت و سیر و جود دارد. از همینجاست که در کتب روایی و فقهی هم کتاب السیر به معنای جنگ و جهاد است. در بیانات ائمه هم سیره مرادف مغازی به کار رفته است.

البته بعدها این معنا توسعه پیدا کرد و به شرح حال افراد تأثیرگذار هم سیره اطلاق شد.کاربرد دوم سیره همان عمل و رفتار است که گاهی از آن به سنت تعبیر می‌شود. استخراج قاعده از این سیره هم ممکن است ولی اصل در سیره این نیست.

آقای فلاح زاده در بخش دوم سخنش به رویکردهای موجود درباره سیره پژوهی پرداخت و این رویکردها را نقد کرد. از نگاه ارائه دهنده بحث، این رویکردها عبارتند از: تاریخی، کلامی، حدیثی، قرآنی، فلسفی، اصولی و فقهی، اخلاقی و تربیتی، عرفانی، علمی و تجربی.

وی سپس به بیان نقدهای رویکرد تاریخی پرداخت و گفت سیره نبوی مساوی جنگ‌های زمان آن حضرت شده است در حالی که باید این رویکرد بازخوانی شود چرا که با این نگاه، از دستیابی به سبک زندگی و رفتار آن حضرت و دیگر ابعاد زندگی او باز می‌مانیم. این رویکرد به جای سیره پژوهی تبدیل به عربستان پژوهی شده و از تاریخ عصر پیامبر و رویدادهای آن زمان سخن می‌گوید که این سیره واقعی آن حضرت نیست.

آقای ذاکری گفت البته این رویکردها همه با فرض این است که سیره را به معنای خاص بگیریم بنابراین ارائه کننده محترم در اینجا به منای مشهور سیره بازگشت کرده است. وی البته نقدهای این نوع سیره‌پژوهی را پذیرفت که موجب می‌شود سیره پیامبر به نبردها و جنبه دنیایی آن حضرت خلاصه شود.

زمان نشست و ادامه گفتگوها و نقد و نظرات حاضران باعث شد فرصت به ارائه بخش سوم بحث که روش استخراح سیره بود نرسد و احتمالاً این مباحث در فرصت دیگری ارائه و بررسی خواهد شد.