پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت-گفت و گو با استاد سید محمود سامانی به مناسبت وفات حضرت ام البنین

| AR

| FA

معرفی پژوهشکده

معرفی پژوهشکده
- درباره پژوهشکده
- پژوهشكده تاریخ و سیره اهل بیت(ع)جهت بررسی روشمند حوزه‌های مرتبط با تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع) و بسترهای تأثیر‌گذار در آنها، در سال 1364 تأسیس و فعالیت‌های پژوهشی خود را آغاز کرد. تمرکز بر جوانب گوناگون تاریخ و سیره امامان و ساز و کارهای منطقی و اصولی دست‌یابی به حقایق تاریخی و هم‌چنین مطالعه و تحقیق درباره هویت تاریخی تشیع و نقش آن در فرهنگ و تمدن اسلامی به عنوان اساسی‌ترین رویکردهای پژوهشکده مد نظر قرار گرفت.
- معرفی تفصیلی
- مدیریت پژوهشکده
- ساختار سازمانی
- شورای پژوهشی

| گروه‌های علمی

| هیأت علمی

| آثار و محصولات

| طرح های پژوهشی

گفت و گو با استاد سید محمود سامانی به مناسبت وفات حضرت ام البنین بسم الله الرحمن الرحیم
به مناسبت وفات حضرت ام البنین، از محضر استاد سید محمود سامانی سؤالاتی را مطرح می‌کنیم تا اطلاعاتی در آن خصوص به ما ارائه بفرمایند.
آیا اطلاعات دقیقی از ولادت و زندگانی ام البنین تا قبل از ازدواج با امیر المؤمنین در دست هست؟
ام البنین: فاطمه دختر حِزام (حرام) بن‌ خالد بن ربيعه، مشهور به کنیه اش ام البنین است. تاریخ ولادت ام البنین به طور دقیق مشخص نيست. برخي تولد او را حدود سال پنجم هجری دانسته‌اند. ام البنين را زني شاعر و فصيح و از خانواده‌اي اصيل و شجاع شمرده‌اند. از زندگي او تا پيش از ازدواجش با امام علي(ع) اطلاعی در دست نيست.
چرا فاطمه دختر حِزام (حرام) بن‌ خالد بن ربيعه به ام البنین شهرت يافت؟
وی چند سال پس از شهادت حضرت زهرا (ع) و در سن 20 سالگی به همسری امیرمؤمنان علی(ع) درآمد. ثمره ازدواج ام البنين با امام علي(ع)، فرزنداني به نام‌هاي عباس، جعفر، عبدالله و ...بود. به سبب داشتن اين پسران، فاطمه به ام البنين (مادر پسران) شهرت يافت.
آیا ام البنین بعد از شهادت امیر المؤمنین ازدواج کرد؟
گفته شده ام البنین پس از شهادت امیرمؤمنان (ع) ازدواج نکرد.
آیا ام البنین در صحرای کربلا حضور داشت؟
ام البنین در کربلا حضور نداشت؛ اما فرزندانش همگي در رکاب برادرشان امام حسين(ع) در روز عاشورا به شهادت رسيدند. به ‌گزارش شماري از منابع، ام البنين در واقعه جانسوز کربلا، براي جان امام حسين(ع) بيش از پسرانش نگران بود. او پس از واقعه کربلا از حال امام جويا شد و گفت: اگر حسين زنده باشد، غمي نيست که فرزندانم را از دست داده باشم. اين‌ سخن‌ او را دليل‌ اخلاص‌كامل‌ او به‌ اهل بيت(ع) به ويژه امام‌ حسين‌ دانسته‌اند.
ام البنین بعد از خبر شهادت امام حسین (ع) و فرزندان خود چه کرد؟
وي پس از آگاهی از شهادت آن حضرت و فرزندانش، در خانه خود با حضور زنان بني‌هاشم مجلس سوگواري برپا مي‌کرد. او هر روز با نوه‌اش‌ عبيدالله‌، فرزند عباس، به بقيع مي‌رفت و سروده‌هايي را كه‌ خود در رثاي عباس سروده‌ بود، مي‌خواند و دردمندانه‌ مي‌گريست‌. وي در اين سروده‌ها، مردم را از ام البنين خواندن خود نهي مي‌کرد؛ زيرا چهار پسرش را که همچون شير بيشه بودند، از دست داده بود و ديگر پسري نداشت که به نام آنان «ام البنین؛مادر پسران» خوانده شود.
زمان درگذشت ام البنین را در چه روز، ماه و سالی گزارش کردند و مدفن او کجاست؟
زمان درگذشت ام البنین را ۱۳ جمادي الثاني سال ۶۴ يا 70 هجری ‌گزارش کرده‌اند. برخي مدفن او را در بقيع، کنار قبر صفيه و عاتكه، عمه‏ هاي پيامبر(ص) دانسته‌اند. اما شماري ديگر اين سخن را رد کرده‌اند؛ زيرا افزون بر فقدان شاهد تاريخي در منابع اصيل، حتي در سفرنامه‏ هاي دو سده اخير، از اين گزارش خبري‏ در دست نيست. از اين رو، مي‌توان گفت قبر وي مي‌بايست کنار ديگر همسران امير مؤمنان علی(ع) و فرزندان ايشان در بقيع باشد؛ اما مکان دقيق آن مشخص نيست.
چرا ام البنین در بین شیعیان از جایگاه والا و ارزشمندی برخوردار است؟
محبت خالصانه ام البنين به اهل بيت(ع) و نيز شهادت فرزندانش در رکاب سيدالشهدا(ع) موجب شده تا شيعيان براي او جايگاهي والا و ارزشي ويژه قائل باشند و از او نزد خدا شفاعت طلبند و برایش سفره ام البنین بگسترانند.
آیا از فرزندان حضرت عباس اطلاعاتی وجود دارد؟
در ايران، شماري از تبار حضرت عباس داراي آرامگاه و بارگاه هستند و مردم به زيارت آنان مي‌روند. امامزاده سيد علی (شاه سيد علي) در قم از آن جمله است که نسب او را اين گونه ‌گزارش کرده‌اند: علي بن ابراهيم بن جعفر بن عباس بن امير المؤمنين. البته بيشتر نوادگان عباس در عربستان و کشورهايي مانند عراق، مصر، اردن و ترکمنستان پراکنده‌اند که از ايشان برخي در دانش و ادب و شعر و حديث سرآمد دوران خويش بوده‌اند.


امتیاز دهی

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

پربازدید‌ترین مطالب

کارگاه های علمی همایش جهانی «بقیع مدفن امامان و اصحاب» برگزار شد

مطالب مرتبط

ایران، قم،میدان شهدا، ابتدای خیابان معلم
پژوهشکده تاریخ و سبره اهل بیت (علیه السلام)
025-31151305
37185/3688
history@isca.ac.ir

پنجشنبه 30 فروردين 1403 09:30:50

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم می باشد.