به مناسبت هشتم شوال (تخریب قبور ائمه علیهم السلام)

خیانت دربار رضا خان در جریان تخریب قبور ائمه بقیع

نود و چهار سال پیش وهابیان با حمایت انگلستان و مساعدت رضاخان دست به تخریب قبور ائمه علیهم السلام زدند و در برابر این اقدام شنیع وهابی ها، هر چند در ایران از جانب برخی از علما مقاومت هایی صورت پذیرفت اما به دلیل حمایت دولت حاکمه وقت، این تحرکات راه به جایی نبرد

قبرستان بقیع در مدینه با دفن عثمان بن مظعون به محل دفن مؤمنان در آمد و ابراهیم فرزند رسول خدا(ص) در آنجا دفن شد. چهار تن از ائمه شیعه در آنجا دفن شدند. امام حسن مجتبی ، امام سجاد، امام باقر وامام صادق (علیهم اسلام) و در جوار آنان فاطمه بنت اسد مادر امیر المؤمنین(ع) و عباس عموی پیامبر دفن هستند. قبل از تسلط آل‌سعود دارای گنبد و بارگاه بودند و در هشتم شوال 1344 توسط آنان تخریب شد. تخریب آن در ایران در میان مردم انعکاس داشت ولی دولت مردان کاری جدی در این باره انجام ندادند بلکه با تلاش‌های مجلس هم مخالفت کردند.

وهابیان، دست پروردگان انگلستان، در هنگامه جنگ جهانى، بر بخشى از عربستان چیره شدند و با کمک انگلستان، منطقه حجاز را در چنگ گرفتند. عبدالعزیز بن سعود، در 26 سپتامبر 1924/4 ربیع الاول 1343، مکه را به تصرف خود درآورد. و در 7 ژانویه 1926/22 جمادى الثانى 1344، به عنوان سلطان حجاز، به تخت نشست.[1] روى کار آمدن وهابیان، با تعصب شدید علیه شیعه و اجراکننده طرحهاى شوم انگلستان در بین مسلمانان، از گرفتاریهاى بزرگ و فاجعه آمیزى بود که جهان اسلام، بویژه شیعیان، با آن دست به گریبان بودند. این گروه تفرقه انگیز، دست پرورده انگلیس و نابخرد، هر روز گرفتارى و مصیبتى علیه مسلمانان پدید مى آورد که شیعه هدف اصلى آن بود. از آن جا که شیعیان، تنها مانع پیشروى و یکه تازى استعمارگران بودند و همیشه و همه گاه در رویارویى و نبرد با قواى انگلیس، باید از سر راه برداشته مى شدند و با هر وسیله ممکن، ریشه هاى این گروه خشکانده مى شد. و انداختن وهابیان به جان شیعیان و وادار کردن آنان به بى احترامى به باورهاى ناب، اصیل و زلال آنان، از جمله سیاستهاى راهبردى انگلیس بود که همیشه و در هر حال، آن را دنبال مى کرد. این گروه نگون بخت، پس از رسیدن به قدرت، به نابودى شیعیان در سرزمین حجاز کمر بست و به قتل و غارت آنان دست گشود و در کنار این نسل کشى و حرکت شوم ضد بشرى، حرکت شوم دیگرى که انجام داد، ویران کردن مزار ائمه بقیع(ع) بود که در هشتم شوال 1344/1304ش، به حکم قاضى وابسته به خود، انجام گرفت. در این برهه، آقایان سید ابوالحسن اصفهانى و میرزاى نائینى در تلگرافى به امام جمعه خوئى، نماینده تهران، ضرورت اقدام دولت ایران را براى جلوگیرى از این حرکت شوم وهابیان، یادآور شدند:

«قاضى وهابى به هدم قبه و ضرایح مقدسه ائمه بقیع حکم داد، 8 شوال مشغول تخریب، من بعد معلوم نیست چه شده، با حکومت مطلقه چنین زنادقه وحشى به حرمین. اگر از دولت علیّه و حکومت اسلامیه علاج عاجل نشود، على الاسلام السلام»[2]

 امام جمعه خوئى، در ماه ذیقعده سال 1344، مدیران جراید را به منزل خود فرامى خواند و تلگراف مراجع بزرگ تقلید را براى آنان مى خواند و دخالت دولت ایران را براى جلوگیرى از این هتک حرمت، خواستار مى شود. همین تلگراف، به آقاى سید محمد بهبهانى نیز، مخابره شد. کمیسیونى در مجلس براى دنبال کردن قضیه تشکیل مى شود. رئیس الوزرا، در تلگرافى به سفارتخانه ایران در حجاز، مى خواهد که اطلاعات بیش ترى درباره این موضوع در اختیار دولت بگذارد.[3]

کمیسیون مجلس، با احتیاط تمام در مکانى خلوت، با آقاى حائرى در قم دیدار و پیشنهاد یک گردهمایى علما و طلاب را مى دهد. حاج شیخ عبدالکریم، موضوع را دنبال مى کند. نامه اى براى محمدرضا مسجدشاهى، از علماى بزرگ و صاحب نفوذ اصفهان مى فرستد و وى را در جریان مى گذارد. و از او مى خواهد که از حاج آقا نوراللّه، عموى خود، بپرسد که اگر چنین جلسه اى تشکیل شود، آیا شرکت خواهد کرد. گرچه پاسخ حاج آقا نورالله روشن نیست و یا دست کم، ما از آن اطلاعى نداریم، اما از مطالعه رویدادهاى آن دوران چنین برداشت مى شود که دربار با این فعالیت ها موافق نبود. مجلس با تلاش مدرس و جمعی دیگر سعی نمودند در برابر این جنایت بایستند و کمسیونی برای این کار تشکیل دادند تا دولت را مجبور به عکس العمل جدی در برابر این کار بنمایند ولی دولت ایران با این که نماینده به حجاز ارسال کرد و اطلاعیه صادر کرد اما کاری جدی انجام نداد. [4]

چرا که رضا خان و وهابیان سر در آبشخور انگلستان داشتند و این پیر استعمار وهابیان را از دوستان خود دانسته که نباید علیه آنها اقدامی صورت بگیرد.

نکته فاجعه آمیز که مورخان نوشته اند این است که سفیر ایران در عربستان میرزا حبیب الله عین الملک پدر هویدا بوده این را تأیید و وهابیان را بر انجام آن تشویق می کند.[5] او که بهائی بوده سفیر منطقه ای می شود که بیشترین مراکز مذهبی در آن قرار دارد که طبق فرامین باب تنها باید چند مکان قابل احترام باید وجود داشته باشد. در نتیجه بهائیت و وهابیت در این جنایت همسو می شوند. چند سال بعد که یکی از علمای تهران به نام شیخ عبد الرحیم صاحب الفصول همراه جمعی به حج می رود و با عبد العزیز دیدار می کند و از می پرسد چرا قبور بقیع تخریب شده است؟ عبدالعزیز می گوید: سفیر شما افراد را تشویق می کرد که بقیع را تخریب کنند. و طی حکمی به این عالم اجازه می دهد که بر ویرانه های بقیع اصلاحاتی انجام دهد تا قبور ائمه شناخته شود.[6]

این گزارش نشان می دهد که دربار رضا خان که مطیع استعمار پیر انگلیس بوده کسی را سفیر ایران در حجاز قرار می دهد که هیچ سنخیتی با مأموریتش ندارد. بلکه در جنایت وهابیان در تخریب بقیع همراه شده و آنان را تشویق می کند تا قبور اهل بیت و ائمه علیهم السلام بقیع را در سر زمین وحی ویران کنند و این گونه این فاجعه بدون هیچ عکس العمل مهمی از سوی دولت وقت ایران؛ رضا خان، به پایان می رسد. و کارنامه سیاهی را برای وهابیان و دربار ایران به جای می گذارد

نویسنده: حجت الاسلام علی اکبر ذاکری، عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ و سیره

 

[1] . دائرةالمعارف بزرگ اسلامى, ج2/31.

[2] . تاریخ بیست ساله ایران, حسین مکى, ج4/88.

[3] . همان. 29.

[4] . قاضی عسکری، مجله میقات ، شماره 45، سال 1382، ص 127.

[5] . قاضی عسکر، کتاب تخریب و بازسازی بقیع به روایت اسناد، ص 78-80، نشر مشعر.

[6] . رک: جریان سفر ایشان و حکم عبد العزیر، حکایات قبرستان بقیع و سایت خبر آنلاین، تحت عنوان«مقبره های بقیع به تحریک چه کسی تخریب شد».

منبع:

تاریخ خبر: 1398/3/21 سه‌شنبه
تعداد بازدید کل: 1298 تعداد بازدید امروز: 2
 
امتیاز دهی
 
 


پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط
[Control]
تعداد بازديد اين صفحه: 1299

آدرس: قم - میدان شهدا - خیابان معلم   پژوهشکده تاریخ و سبره اهل بیت (علیه السلام)
تلفن: 31156735- 025
31156926 - 025
ایمیل: history@isca.ac.ir

ایتا
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
خانه | بازگشت | حريم خصوصي كاربران |
Guest (PortalGuest)

پ‍ژوهشكده تاريخ و سيره اهل بيت عليه‌السلام-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي
مجری سایت : شرکت سیگما