اساسنامه
پژوهشکده تاریخ و سیره اهلبیت (ع)، به منظور بررسی روشمند حوزه‌های مرتبط با تاریخ و سیره اهلبیت (ع) و بسترهای تأثیرگذار در آن، از سال 1364 فعالیت خود را آغاز کرد. دستمایه اولیه تحقیقات پژوهشکده را فیش‌هایی تشکیل میداد که جمعی از فضلا و محققان حوزه علمیه قم، پیش از انقلاب گردآوری کرده بودند. بعدها بر اساس این دستمایه، طرح مفصل‌تری طراحی شد که به‌زعم پژوهشگران، در مجموع به تصویر تاریخ زندگی و سیره معصومان(ع) منتهی می‌گردید. سپس نگره‌های جدید، نیروهای متخصص و سازمان‌یابی پژوهشکده، اقتضائات نوینی را ایجاب کرد که تشکیلات و دستاوردهای کنونی حاصل آن است.
تمرکز بر جوانب گوناگون تاریخ و سیره امامان(ع) و سازوکارهای منطقی و اصولی دستیابی به حقایق تاریخی و همچنین مطالعه و تحقیق درباره هویت تاریخی تشیع و نقش آن در فرهنگ و تمدن اسلامی اساسی‌ترین رویکرد‌های پژوهشکده بوده است.
در کنار انجام فعالیت‌های موردی، اجرای پروژه‌های بزرگی همچون فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی و دائرة‌المعارف تاریخ رویدادهای تاریخی اسلام از جمله فعالیت‌های این مجموعه بوده است. همچنین تدوین دانشنامه اهلبیت(ع) و تحقیق در زوایای مبهم فرهنگ و تمدن اسلامی از جمله برنامه‌های کلان پژوهشکده است که زمینه‌های انجام آن در سال‌های اخیر فراهم آمده است.
اهداف
1. تبیین و تنقیح مبانی و چارچوب‌های نظری دانش تاریخ اسلام و سیره معصومان(ع) به منظور توانمند‌سازی و توسعه آنها برای پاسخگویی به نیازهای گوناگون فردی و اجتماعی؛
2. معرفی علمی الگوهای شخصیتی و رفتاری معصومان در ابعاد گوناگون حیات فردی و اجتماعی و متناسب با سطوح مخاطبان؛
3. هویت‌شناسی شیعه و بررسی سیر تحول و تطور مؤلفه‌های آن از آغاز تا کنون؛
4. پاسخگویی روشمند به پرسش‌ها و شبهات جامعه معاصر در زمینه تاریخ تشیع، سیره معصومان(ع) و فرهنگ و تمدن اسلامی.
سیاست ها
1. نظریه‌پردازی در حوزه تاریخ و پژوهش‌های تاریخی، با تأکید بر مبانی اسلامی و دوری جستن از جزم‌اندیشی و التقاط؛
2. توجه به کاربردی بودن فعالیت‌ها با در نظرداشت نیازهای بالفعل و بالقوه جامعه؛
3. اهتمام به ارتباط و تعامل با اندیشمندان و فرهیختگان و استفاده از توان و دستاوردهای آنان در زمینه تاریخ و سیره، برای به انجام رساندن وظایف و فعالیت‌های پژوهشی؛
4. همکاری پژوهشی و ارتباط فعال با مراکز مختلف علمی ـ پژوهشی حوزوی و دانشگاهی.