به گزارش ايسكا، مطالعه در جنبههاى گوناگون زندگى شيعيان هند كه امروزه به صورت اقليتى چشمگير در آن كشور زندگى مىكنند، ما را با فضايى بس متنوع آشنا مىسازد.
شيعيان آن سرزمين هم بر مذاهب پيرامون خود تأثير گذاشته و هم از آنها تأثير پذيرفتهاند؛ اما در مجموع، در حفظ اصالتهاى مذهبى خود، به شدت پاى فشردهاند. با آنكه تشيع در اقليت بوده؛ ولى پيوسته و در همه صحنههاى سياسى، فرهنگى و اجتماعى حضور فعال داشته است.
جلد نخست اين كتاب، موسوم به تاريخ اجتماعى فكرى شيعيان اثناعشرى در هند به تاريخ دوره نخست شيعيان و نيز زندگى فكرى و اجتماعى آنان در هند از سده هفتم تا پايان سده شانزدهم اختصاص يافته و زندگانى و تلاشهاى فكرى قاضىنوراللّه شوشترى، تا اندازهاى در آن به تفصيل مورد بحث واقع شد.
جلد دوم، به تلاشهاى شيعيان براى حفظ وجودشان در هند شمالى از سده هفدهم تا پايان سده نوزدهم اختصاص دارد. اين مبحث با گزارشى درباره علماى شيعه در دوران حكومت شاهجهان و اورنگزيب آغاز مىشود و تا موضوع نقش علماى شيعى سدههاى هجدهم و نوزدهم در دهلى، پنجاب، كشمير، بيهار و بنگال ادامه مىيابد.
نقش شيخعلىحزين، غفران مآب، فرزندان و شاگردانش، به طور كامل بيان، و ميراث غفرانمآب تجزيه و تحليل شده است. فصل مربوط به علما با شرح مفصلى درباره خاندان كِنتورى به پايان رسيده است.
در فصلى كمكهاى شيعه به فلسفه و علم، شاهفتحاللّه شيرازى و برخورد او با فلسفه و علم در سدههاى هفدهم و هجدهم در هند بيان شده است. جنبههاى مربوط به تأثير شيخ بهاءالدين محمد عاملى و فيلسوفان شيعى ايرانى بر علماى سنّى و حوزههاى علميه اهلتسنن نيز به شرح آمده است.
دانشمندخان از علماى دربار شاهجهان و اورنگزيب به فلسفه و علوم غربى علاقهاى بىنظير داشت. در سده هجدهم، علامه تفضّل حسين و ابوطالب لندنى شيوه دانشمندخان را احيا كردند. خلاقيت شاعران شيعى در دربار مغولان با پيمودن راهى طولانى، تاريخ ادبيات هند را در سدههاى شانزدهم تا هجدهم بسيار برجسته كرده است.
اثر حاضر در صدد نشان دادن اين واقعيت است كه گرچه شيعيان نتوانستند نظام سياسى هند را تغيير و تحول بخشند؛ اما بر تاريخ فكرى و سياسى آن سرزمين تأثيرى ماندگار گذاشتند.
اين پژوهش عمدتاً بر منابع معاصر فارسى و نيز منابع عربى مبتنى است. علاوه برآن تأليفات موجود در زبانهاى هندى و اروپايى كه فهرست آنها در پايان جلد يكم آمده، نيز بهطور كامل بررسى شده است.
انتهاي پيام/ 110