برگزاری نشست

نشست جایگاه عاشورا در رویکرد به مطالعات شیعی غربیان

پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) با همکاری اداره همکاری های علمی و پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، اقدام به برگزاری یک نشست علمی درباره دیدگاه های مستشرقان نسبت به عاشورا کرد. این کرسی نقد با عنوان «جایگاه عاشورا در رویکرد به مطالعات شیعی غربیان» با ارایه دکتر عباس احمدوند، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و نقد دکتر محمدرضا بارانی عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) برگزار شد. این نشست علمی به دبیری دکتر شهریار شجاعی پور عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تاریخ شنبه 7 / 9 / 1394 ساعت 10 صبح درمحل سالن کنفرانس مرکز همایش های غدیر وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم واقع در ابتدای خیابان معلم برگزار شد.

در ابتدای نشست ، آقای شجاعی پور به معرفی سخنران و ناقد محترم پرداختند و عنوان کردند که آقای دکتر عباس احمدوند استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران بوده و مدت زیادی در حوزه مستشرقین فعالیت داشته، چند کتاب هم در این زمینه تالیف نموده  اند که حتی تعدادی از آنها در خارج از کشور نیز به چاپ رسیده اند و حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر بارانی عضو هیات علمی و استاد تاریخ دانشگاه الزهرا، از مدیران سابق انجمن تاریخ پژوهان حوزه، دارای سابقه تدریس  و پژوهش زیادی در دانشگاه ها و مراکز علمی معتبر کشورهستند . ایشان هم  چنین به حضور دو تن از مهمانان خارجی حاضر در این نشست اشاره داشتند. خانم کلرا لوپز محقق دانشگاه آنجلیکون واتیکان، محقق حوزه مطالعات اسلامی که دریک دهه اخیر بطور خاص در حوزه مهدویت فعالیت علمی دارند. همچنین آقای دکتر سجاد ناصر استاد ادبیات عرب و مطالعات اسلامی دانشگاه نیجریه از جمله شرکت کنندگان در این نشست بودند .
آقای  دکتراحمدوند درابتدا حاضران رابه این  نکته توجه دادندکه برای  کسب  آگاهی از تحقیقات مستشرقین می بایست مسیر ورود آنها به این جریان و نتایج پژوهش  های آنها را بررسی نمود. ایشان در ادامه صحبت هایشان گفتند که هر مستشرقی از منظر فرهنگ و تمدن جامعه خویش به مطالعات خود در سرزمین  های دیگر می  نگرد و در بحث تشیع دو دلیل موجب شده است که توجه غربی  ها به تشیع   جلب گردد اول جنگهای صلیبی و برخورد جنگجویان مسیحی با شیعیان اسماعیلی و دوم حادثه عاشورا. از دوران صفویه به بعد، مهمترین مسئله  ای که موجب گرایش مستشرقین به تشیع شد ، وجود عزاداری در بین شیعیان بوده است آداب و رسوم خاص این عزاداری ها باعث شد که آنها به اصل واقعه عاشورا و علل ونحوه وقوع و نتایج آن نیز علاقه  مندشوند. در دوران معاصر با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و تاثیری که فرهنگ عاشورا برشکل گیری این انقلاب نهاد گرایشات بسیاری در بین اسلام شناسان غربی برای مطالعه در مورد عاشورا پدیدار شد .ایشان در ادامه اشاره داشتند که امروزه جریان اسلام شناسی و شیعه پژوهی جریان متغیری است و براساس روش های جدید صورت می گیرد و محققان می  توانند به صورت تئوریکال حتی با ذهنیت خود به دنبال شناخت بهتر و کاملتر پدیده ها و موضوعات مانند عاشورا باشند اما باید به صورت روشمند ومستدل به نتایج دست یابند. امروزه کل شیعه با همه جوانب آن بررسی می شود و عاشورا به عنوان یکی از نقاط کانونی و مهم در مطالعات شیعی به شمار می  آید. در غرب دانشگاه به دانشگاه به لحاظ متدلوژی و موضوعات و دستاوردها کاملا متفاوت و غیرهم می  باشند. ایشان در جمع بندی اشاره داشتند، عاشورا مدخل ورود به مطالعات شیعه و شیعه پژوهی تا قبل از جنگ جهانی دوم بود، اما امروز یکی از موضوعات مهم در مطالعات شیعه  پژوهی است.
سپس  حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر بارانی در جایگاه ناقد با رد ضمنی اهمیت عاشورا در مطالعات شیعه پژوهی تا قبل از صفویه، دیدگاه های خود این  چنین بیان داشتندکه تا قبل از ظهور صفویان در ایران، مستشرقین توجهی به واقعه عاشورا نداشتند و دلیلش هم آن بوده که تاقبل از صفویه رویکرد به عاشورا جنبه سیاسی و جنبش ها و مقاومت بود و غربیان در آن دوره، نیازی به ورود به مباحث عاشورا احساس نمی  کردند اما با روی کار آمدن یک دولت شیعی مقتدر به نام صفویه و تعاملات اجتماعی واقتصادی که در این دوره بشدت روبه فزونی گذاشت، جنبه  های اجتماعی تأثیرگذاری عاشورا نمایان شدوآنها را به سوی مطالعه بیشتردر مورد عاشورا کشاند. آثاری که به بررسی جایگاه  عالمان، تأثیرگذاری آنها در جامعه، آداب و رسوم و دیگر مسائل اجتماعی جامعه شیعی با پرداختن به تأثیر عاشورا و مراسم مذهبی شیعیان می  پرداخت.
      عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا(س) اشاره داشتند، مستشرقین درمورد حادثه عاشورا و علل وقوع آن آرا متفاوتی دارند و افرادی مانند بروکلمان، لمبتون ، مونتگمری وات ، ولهاوزن ، گیبون و ... هرکدام از منظری خاص به واقعه عاشورا نگاه کرده  اند و در مجموع بسیار سطحی و غیر واقع  بینانه  به قضیه نگاه کرده و تفاسیر نادرستی در این زمینه داشته اند . حتی در برخی موارد به نحوی مضحک، عاشورا را نتیجه تقابل ایرانیان و اعراب دانسته و دلیل عزاداری ایرانیان را مصیبت قومی دانسته  ایرانی بودن همسر امام حسین علیه السلام را بعنوان دلیلی برای این امر ذکر کرده  اند. برخی ها هم با رویکردی احساسی به واقعه عاشورا نگریسته و  فجیع بودن حادثه را با مصیبت مسیح  مقایسه کرده  اند . افرادی مانند گیبون و سایکس از این دسته اند . آنها به اهداف والای امام حسین علیه السلام در قبال عاشورا از جمله امر به معروف و نهی از منکر اشاره ای نداشته و از کنار آنها به سادگی عبور کرده اند و بیشتر بحث نژادی را در این حادثه پررنگ جلوه داده اند .  ایشان در ادامه به مطالعات عاشوراپژوهی در عصر حاضر پرداخته بیان کردندکه امروز آنها برحسب نیازشان با رویکرد سیاسی به عاشورا و شیعه پرداخته به زعم خود منشأ آن را از انحراف سیاسی شیعه که به دنبال قدرت سیاسی بود می  دانند. دیوید پینولت اهداف خود از مطالعه عاشورا را در موارد زیر بیان نموده است؛ بررسی حس هویت اجتماعی شیعه، تأثیر محرم در هویت تاریخی و سیاسی مذهبی شیعه، نسبت قدرت سیاسی و وفاداری مذهبی شیعه در هند، کارکردهای اجتماعی مراسم عاشورا، مناسبت های فرامذهبی شیعه و پیوستگی شیعه با جهان.  درادامه آقای دکتر فخر روحانی به  عنوان یکی از حاضران در جلسه که صاحب تألیفاتی به زبان انگلیسی درباره عاشورا می  باشند به طرح دیدگاه های خود پرداختند.

منبع:
عكس هاي مرتبط :
كلمات كليدي : نشست , عاشورا , عباس احمدوند , محمدرضابارانی , پژوهشکده تاریخ و سیره

تاریخ خبر: 1394/9/4 چهارشنبه
تعداد بازدید کل: 1921 تعداد بازدید امروز: 2
 
امتیاز دهی
 
 

نسخه قابل چاپ

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط
جلسه مشترک اداره فناوری اطلاعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اعضای پژوهشکده تاریخ و سیره برگزار گردید
ترجمه کتاب دو جلدی «مذهب شیعه»، اثر دونالدسن؛ ترجمه عباس احمدوند و محمد قزوینی نظم آبادی
سومین جلسه فصلی اعضای پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام در سال 1398 برگزار شد
نشست «عدالت در تاریخ» با حضور جمعی از عدالت پژوهان در سالن کنفرانس مرکز همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد
کرسی ترویجی «اهل بیت علیهم السلام در آثار مفسران اندلس» با ارائه حجت الاسلام دکتر مطهری برگزار می گردد
[Control]
تعداد بازديد اين صفحه: 1922

آدرس: قم - میدان شهدا - خیابان معلم   پژوهشکده تاریخ و سبره اهل بیت (علیه السلام)
تلفن: 31156735- 025
31156926 - 025
ایمیل: history@isca.ac.ir

ایتا
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
خانه | بازگشت | حريم خصوصي كاربران |
Guest (PortalGuest)

پ‍ژوهشكده تاريخ و سيره اهل بيت عليه‌السلام-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي
مجری سایت : شرکت سیگما